H καλοήθης υπερπλασία του προστάτη (ΚΥΠ) είναι η αύξηση του όγκου του προστάτη αδένα και αφορά τους άνδρες. Καθώς ο προστάτης μεγαλώνει, μπορεί να συμπιέσει ή να προκαλέσει φραγμό της ουρήθρας την οποία περιβάλει και να προκαλέσει διάφορα προβλήματα στην ούρηση.

Η ΚΥΠ είναι μία από τις πιο συχνές παθήσεις στους άνδρες που επηρεάζει την ποιότητα ζωής τους, καθώς εκτιμάται ότι το 50% των ανδρών άνω των 60 ετών εμφανίζουν προβλήματα κατά την ούρηση.

Το ποσοστό της ΚΥΠ αγγίζει το 90% στους άνδρες άνω των 85 ετών.

H ΚΥΠ θεωρείται φυσική εξέλιξη στη διαδικασία γήρανσης στους άνδρες και εξαρτάται από την παραγωγή των ανδρογόνων ορμονών, όπως την τεστοστερόνη και την διυδροτεστοστερόνη.

Ποια είναι τα σημάδια που πρέπει να λάβετε υπόψη για την υπερπλασία προστάτη;

Καθώς ο προστάτης μεγαλώνει και συμπιέζει την προστατική ουρήθρα, εμποδίζει τη σωστή ροή των ούρων και αυτό έχει ως αποτέλεσμα την εμφάνιση των συμπτωμάτων της νόσου, τα οποία είναι:

1. Συχνουρία
2. Νυκτουρία
3. Επιτακτική ούρηση
4. Διστακτικότητα (καθυστέρηση της έναρξης της ούρησης, διακοπτόμενη ούρηση, ασθενής ροή)
5. Αίσθηση ατελούς κένωσης της ουροδόχου κύστης (Η αίσθηση της επίμονης κατακράτηση ούρων, ανεξάρτητα από τη συχνότητα της ούρησης)
6. Η ανάγκη πίεσης ή ώθησης (χειρισμοί Valsalva ) για να ξεκινήσει και να διατηρηθεί η ούρηση, προκειμένου να εκκενωθεί πληρέστερα η ουροδόχος κύστη
7. Ελάττωση της ακτίνας ροής των ούρων
8. Στάγδην αποβολή μικρών ποσοτήτων ούρων (οφείλεται σε κακή ροή των ούρων)

Ανατομία του Προστάτη

Για να καταλάβουμε καλύτερα πως φτάνουμε σε αυτό το σημείο πρέπει να πάρουμε το ζήτημα από την αρχή.

Ο προστάτης είναι ένας αδένας σε σχήμα και μέγεθος κάστανου και βρίσκεται στην κορυφή της ουροδόχου κύστης. Αποτελείται από πολλές ζώνες ή λοβούς που περιβάλλονται από ένα εξωτερικό στρώμα ιστού, την κάψα. Αυτές περιλαμβάνουν:

1. Υπερπλασία του προστάτη.
2. Την κεντρική ζώνη που εκτείνεται πίσω και κάτω από τη μεταβατική και περικλείει τους εκσπερματιστικούς πόρους.
3. Την περιφερική ζώνη που εκτείνεται περιφερικά από τις προηγούμενες προς το έντερο, από όπου ξεκινά περίπου το 80% των καρκίνων του προστάτη.
4. Το πρόσθιο ινομυώδες στρώμα που βρίσκεται πρόσθια και επάνω από την ουρήθρα.

 Καθώς ο προστάτης μεγαλώνει, η περιβάλλουσα κάψα του αποτρέπει από την ακτινική διαστολή του με αποτέλεσμα τη συμπίεση της ουρήθρας και την εμφάνιση συμπτωμάτων από το κατώτερο ουροποιητικό σύστημα.

Η παρεμπόδιση της φυσιολογικής ροής των ουρών από τη συμπίεση της ουρήθρας και η παραμονή ποσότητας ούρων εντός της ουροδόχου κύστης προκαλεί δυσλειτουργία της τελευταίας.

Η αλλοίωση αυτή της ουροδόχου κύστης, συνεισφέρει στην συχνουρία και στις υπόλοιπες κλινικές εκδηλώσεις της ΚΥΠ. Η κύστη μπορεί σταδιακά να εξασθενίσει και να χάσει την ικανότητα πλήρους εκκένωσης αυτής από τα ούρα, οδηγώντας σε αυξημένο υπολειπόμενο όγκο ούρων και ενδεχομένως, οξεία ή χρόνια κατακράτηση ούρων.

Πώς θα καταλάβουμε αν είναι καλοήθης η υπερπλασία προστάτη;

Η σοβαρότητα της καλοήθους υπερπλασίας του προστάτη μπορεί να προσδιοριστεί με το Διεθνή Δείκτη των Συμπτωμάτων του προστάτη (IPSS) ή του δείκτη των Συμπτωμάτων της Αμερικανικής Ουρολογικής Εταιρείας (AUA-SI), μαζί με ένα ερωτηματολόγιο για την ποιότητα της ζωής. Οι ερωτήσεις που καθορίζουν τον AUA – SI για την καλοήθη υπερπλασία του προστάτη αφορούν τα ακόλουθα:

1. Ατελής κένωση ουροδόχου κύστης
2. Συχνότητα ούρησης
3. Διστακτικότητα
4. Επιτακτική ούρηση
5. Ασθενής ροή ούρων
6. Πίεση για την επίτευξη ούρησης
7. Νυκτουρία

Ποιες ακόμη εξετάσεις πρέπει να κάνετε για την καλοήθη υπερπλασία προστάτη;

1. Μέτρηση του ρυθμού ροής των ούρων. Σε πρώτο στάδιο είναι χρήσιμη στην αρχική αξιολόγηση για να προσδιορίσει την ανταπόκριση του ασθενούς στη θεραπεία.
2. Υπολειπόμενος όγκος ούρων μετά την ούρηση. Χρησιμοποιείται για να μετρήσει τη σοβαρότητα της ανεπάρκειας της ουροδόχου κύστης. Μπορεί να μετρηθεί επεμβατικά με έναν καθετήρα ή μη επεμβατικά με διακοιλιακό υπερηχογράφημα.
3. Μελέτη της πίεσης ροής των ούρων. Μπορεί να αποδειχθεί χρήσιμη για την αξιολόγηση της ικανότητας συστολής της ουροδόχου κύστεως.
4. Ουροδυναμική μελέτη. Μπορεί να εκτιμήσει την ικανότητα συστολής της ουροδόχου κύστης.
5. Κυτταρολογική εξέταση των ούρων. Γίνεται κυρίως σε ασθενείς με ερεθιστικά συμπτώματα ούρησης.

Θεραπεία για την Καλοήθη Υπερπλασία Προστάτη

Οι άνδρες με συμπωματική καλοήθη υπερτροφία του προστάτη έχουν συνήθως ανάγκη θεραπείας, η οποία μπορεί να είναι φαρμακευτική ή χειρουργική.

Φαρμακευτική Θεραπεία

1. Αναστολείς των α-1-υποδοχέων
2. Αναστολείς των α-αδρενεργικών υποδοχέων
3. Αναστολείς της φωσφοδιεστεράσης τύπου 5
4. Αναστολείς της 5-α αναγωγάσης (ρεδουκτάση)
5. Αντιχολινεργικά φάρμακα

Χειρουργική Θεραπεία

Η χειρουργική αφαίρεση είναι η πιο δραστική θεραπεία αντιμετώπισης της καλοήθους υπερτροφίας του προστάτη, με αποτελέσματα μεγάλης χρονικής διάρκειας. Όταν τα συμπτώματα είναι σοβαρά και η φαρμακευτική θεραπεία έχει αποτύχει, τότε ένας έμπειρος και εξειδικευμένος χειρουργός ουρολόγος – ανδρολόγος κρίνει απαραίτητη τη χειρουργική αποκατάσταση, ιδιαίτερα όταν υπάρχουν επιπλοκές, όπως λοίμωξη ή αιμορραγία.