Ανδρική Στειρότητα: Συμπτώματα, Αιτίες και Σύγχρονες Λύσεις

 Αν και η ανδρική στειρότητα αποτελεί ένα ευαίσθητο και συχνά ταμπού θέμα, η πρόοδος της ιατρικής δίνει σήμερα λύσεις σε πολλά περιστατικά.

Ανδρική Στειρότητα: Συμπτώματα, Αιτίες και Σύγχρονες Λύσεις

Η στειρότητα αφορά περίπου το 15% των ζευγαριών παγκοσμίως που προσπαθούν να αποκτήσουν παιδί, με την ανδρική υπογονιμότητα να ευθύνεται σε ποσοστό 40-50% των περιπτώσεων. Αν και πρόκειται για ένα ευαίσθητο και συχνά ταμπού θέμα, η πρόοδος της ιατρικής δίνει σήμερα λύσεις σε πολλά περιστατικά. Ο χειρουργός ουρολόγος ανδρολόγος Δημήτριος Καραναστάσης, εξειδικευμένος στην ανδρική γονιμότητα, εξηγεί πως η έγκαιρη διάγνωση και η στοχευμένη αντιμετώπιση μπορούν να ανατρέψουν πλήρως την κατάσταση.

Τι είναι η ανδρική στειρότητα;

Ο όρος “ανδρική στειρότητα” αναφέρεται στην αδυναμία ενός άνδρα να προκαλέσει εγκυμοσύνη έπειτα από τουλάχιστον έναν χρόνο τακτικών, απροφύλακτων σεξουαλικών επαφών με τη σύντροφό του. Το βασικό πρόβλημα εντοπίζεται συνήθως στην ποιότητα ή την ποσότητα του σπέρματος, αλλά μπορούν να συνυπάρχουν και άλλοι παράγοντες όπως ορμονικές διαταραχές ή ανατομικές ανωμαλίες.

Ανδρική Στειρότητα Συμπτώματα

Σε πολλές περιπτώσεις, η ανδρική υπογονιμότητα δεν συνοδεύεται από εμφανή συμπτώματα, με αποτέλεσμα να ανακαλύπτεται όταν το ζευγάρι προσπαθεί να τεκνοποιήσει χωρίς επιτυχία. Ωστόσο, όπως σημειώνει ο κ. Καραναστάσης, υπάρχουν ενδείξεις που μπορεί να υποδηλώνουν κάποιο πρόβλημα:

• Μειωμένη σεξουαλική επιθυμία

• Δυσκολία ή αδυναμία στύσης (στυτική δυσλειτουργία)

• Πόνος, πρήξιμο ή δυσφορία στην περιοχή των όρχεων

• Ανικανότητα εκσπερμάτισης ή μειωμένος όγκος σπέρματος

• Ορατές κιρσώδεις φλέβες στον όρχι (κιρσοκήλη)

• Αλλαγές στις ορμόνες, όπως μειωμένα επίπεδα τεστοστερόνης

Αν κάποιος άνδρας παρατηρήσει ένα ή περισσότερα από τα παραπάνω, είναι σημαντικό να απευθυνθεί άμεσα σε ουρολόγο-ανδρολόγο για περαιτέρω αξιολόγηση.

Αιτίες της ανδρικής υπογονιμότητας

Η ανδρική στειρότητα μπορεί να οφείλεται σε ποικίλες αιτίες, οι οποίες διακρίνονται σε οργανικές, γενετικές, ορμονικές και περιβαλλοντικές. Ορισμένες από τις συχνότερες είναι:

• Κιρσοκήλη: Η πιο συχνή αναστρέψιμη αιτία ανδρικής υπογονιμότητας. Προκαλεί υπερθέρμανση των όρχεων και επηρεάζει την ποιότητα του σπέρματος.

• Ορμονικές διαταραχές: Όπως χαμηλή τεστοστερόνη ή δυσλειτουργία της υπόφυσης.

• Απόφραξη στους εκσπερματικούς πόρους: Μπορεί να οφείλεται σε συγγενείς ανωμαλίες ή φλεγμονές.

• Γενετικά προβλήματα: Όπως το σύνδρομο Klinefelter, που επηρεάζει τη σπερματογένεση.

• Λοιμώξεις: Μολύνσεις όπως η επιδιδυμίτιδα ή οι σεξουαλικώς μεταδιδόμενες ασθένειες μπορούν να βλάψουν την αναπαραγωγική λειτουργία.

• Τραυματισμοί ή χειρουργικές επεμβάσεις στην περιοχή των γεννητικών οργάνων.

• Χρήση ουσιών: Αλκοόλ, αναβολικά, ναρκωτικά, ακόμα και υπερβολική κατανάλωση καφεΐνης ή νικοτίνης.

• Παράγοντες του τρόπου ζωής: Παχυσαρκία, στρες, κακή διατροφή, καθιστική ζωή, έκθεση σε υψηλές θερμοκρασίες ή τοξικές ουσίες.

Διάγνωση της ανδρικής στειρότητας

Η αξιολόγηση της ανδρικής υπογονιμότητας ξεκινά με ένα λεπτομερές ιατρικό ιστορικό και φυσική εξέταση, και ακολουθούν ειδικές εξετάσεις, όπως:

• Σπερμοδιάγραμμα: Η βασικότερη εξέταση για την εκτίμηση του αριθμού, της κινητικότητας και της μορφολογίας των σπερματοζωαρίων.

• Ορμονικές εξετάσεις: Για τη μέτρηση επιπέδων τεστοστερόνης, LH, FSH κ.ά.

• Υπερηχογράφημα οσχέου: Για την ανίχνευση κιρσοκήλης, κύστεων ή άλλων ανωμαλιών.

• Γενετικός έλεγχος: Σε περιπτώσεις αζωοσπερμίας ή σοβαρών αλλοιώσεων στο σπέρμα.

• Εξετάσεις για αντισπερμικά αντισώματα ή λοιμώξεις.

Ο κ. Καραναστάσης τονίζει πως η σωστή διάγνωση είναι το θεμέλιο για κάθε επιτυχημένη θεραπεία.

Θεραπευτικές επιλογές

Η αντιμετώπιση της ανδρικής στειρότητας εξαρτάται από την αιτία της. Σε πολλές περιπτώσεις, η θεραπεία για την ανδρική στειρότητα είναι απλή, αποτελεσματική και οδηγεί σε φυσική σύλληψη. Ορισμένες λύσεις περιλαμβάνουν:

• Χειρουργική διόρθωση κιρσοκήλης: Συχνά βελτιώνει θεαματικά το σπερμοδιάγραμμα και τις πιθανότητες σύλληψης.

• Ορμονική θεραπεία: Σε περιπτώσεις ορμονικής ανισορροπίας.

• Αντιμετώπιση λοιμώξεων: Με χορήγηση κατάλληλων αντιβιοτικών.

• Επεμβάσεις για απόφραξη σπερματικών πόρων: Όπου απαιτείται.

• Υποβοηθούμενη αναπαραγωγή: Όπως η ενδομήτρια σπερματέγχυση (IUI), η εξωσωματική γονιμοποίηση (IVF) ή η μικρογονιμοποίηση (ICSI), ιδιαίτερα σε περιπτώσεις όπου το σπέρμα είναι ελάχιστο ή ανεπαρκές.

• Αλλαγή τρόπου ζωής: Υιοθέτηση υγιεινών συνηθειών, απώλεια βάρους, αποφυγή καπνίσματος και αλκοόλ.

Προοπτικές και ψυχολογική υποστήριξη

Η ανδρική στειρότητα επηρεάζει όχι μόνο τη σωματική, αλλά και την ψυχολογική υγεία του άνδρα. Άγχος, ντροπή, χαμηλή αυτοεκτίμηση ή προβλήματα στη σχέση είναι συχνές επιπτώσεις. Ο κ. Καραναστάσης επισημαίνει τη σημασία της συνολικής προσέγγισης, με ενημέρωση, ειλικρινή επικοινωνία με τον γιατρό και υποστήριξη από τον σύντροφο.

Συμπέρασμα

Η ανδρική στειρότητα δεν είναι ανίατη. Αντιθέτως, στις περισσότερες περιπτώσεις, με τη σωστή διάγνωση και αντιμετώπιση, το πρόβλημα μπορεί να ξεπεραστεί. Ο χειρουργός ουρολόγος ανδρολόγος Δημήτριος Καραναστάσης τονίζει ότι η πρόοδος της ιατρικής δίνει σήμερα λύσεις που μέχρι πριν λίγα χρόνια φάνταζαν αδύνατες. Το σημαντικότερο είναι να μην αγνοείται το πρόβλημα και να γίνεται έγκαιρη προσέγγιση από εξειδικευμένο ιατρό.

Η αναπαραγωγή είναι δικαίωμα και όχι τύχη — και με τη σωστή καθοδήγηση, η ελπίδα για ένα παιδί γίνεται πραγματικότητα.