ΠΡΟΣΤΑΤΗΣ

Ο προστάτης αδένας ανήκει στο αναπαραγωγικό σύστημα του άνδρα και εκκρίνει ένα υγρό το οποίο περιέχει θρεπτικά συστατικά για το σπέρμα και ένζυμα τα οποία βοηθούν στην ρευστοποίηση αυτού ώστε να καταστεί γόνιμο. Το 30% της ποσότητας του σπέρματος προέρχεται από τον προστάτη και αναμιγνύεται με αυτό κατά τη διάρκεια της εκσπερμάτισης εντός της ουρήθρας. Επίσης συμβάλλει στην εγκράτεια των ούρων ενισχύοντας τη λειτουργία τού έσω σφιγκτήρα της ουρήθρας, εξασφαλίζοντας καλύτερη παθητική εγκράτεια.

Π ροβλήματα από τον προστάτη μπορούν να εμφανισθούν από τη στιγμή που ο άνδρας αρχίζει να έχει σεξουαλικές επαφές. Στις μικρές ηλικίες μέχρι την ηλικία των 40 παρουσιάζονται προβλήματα από φλεγμονές του προστάτη, την ονομαζόμενη προστατίτιδα. Από την ηλικία των 40 και πάνω εμφανίζονται επιπλέον προβλήματα από υπερτροφία ή καρκίνο του προστάτη.

Τ α συμπτώματα που εμφανίζονται όταν διογκώνεται ο προστάτης έχουν σχέση με την ούρηση και περιλαμβάνουν:

1.Αδύναμη ακτίνα ούρων
2.Δυσχέρεια στην έναρξη της ούρησης κυρίως το πρωί
3.Διακοπτόμενη ούρηση
4.Απώλεια σταγόνων μετά το τέλος της ούρησης
5.Συχνή ούρηση πάνω από 5 φορές την ημέρα ή επιτακτική ούρηση ,όταν εμφανίζει αιφνίδια αίσθημα ούρησης.
6.Νυκτουρία, συχνή ούρηση τη νύχτα
7.Ούρηση με προσπάθεια (σφίγγεται να ούρηση)
8.Αίσθημα ατελούς εκκένωσης της ουροδόχου κύστεως
9.Ουρολοιμώξεις
10.Αιματουρία.

Τα συμπτώματα που πρέπει να λαμβάνονται σοβαρά υπόψιν είναι εκείνα που αρχίζουν και δημιουργούν πρόβλημα στον πάσχοντα τόσο στη δουλειά του όσο και στην κοινωνική του ζωή. Αυτά όμως που πρέπει να τύχουν ιδιαίτερης προσοχής είναι, η αιματουρία, η αιμοσπερμία, η παραμονή μεγάλης ποσότητας ούρων στην ουροδόχο κύστη και οι συχνές ουρολοιμώξεις.

Η συνηθέστερη πάθηση του προστάτη είναι η υπερτροφία, η οποία αναπτύσσεται μετά την ηλικία των 40 αλλά σπάνια εμφανίζονται συμπτώματα. Τα συμπτώματα αναπτύσσονται συνήθως μετά τα 55. Έτσι, 1 στους 4 άνδρες (25%) θα εκδηλώσουν συμπτώματα από τον προστάτη, ενώ μετά τα 75 θα εκδηλώσει το 50% και το 25% από αυτούς θα οδηγηθεί στο χειρουργείο.

Ο καρκίνος του προστάτη είναι ο πλέον συχνός στους άνδρες και η δεύτερη αιτία θανάτου μετά τον καρκίνο των πνευμόνων. Στις αναπτυγμένες χώρες ο καρκίνος του προστάτη αποτελεί το 15% όλων των καρκίνων, ενώ στις αναπτυσσόμενες μόνον το 4%. Η επίπτωση στον ανδρικό πληθυσμό στην Ευρώπη ανέρχεται σε 214 περιπτώσεις ανά 1.000 άνδρες. Συνήθως εμφανίζεται μετά την ηλικία των 65. Τα συμπτώματα είναι παρόμοια με εκείνα της υπερτροφίας του προστάτη, ενώ στις μικρές ηλικίες ( 45-55) μπορεί να είναι ασυμπτωματικός. Γι’αυτό οι άνδρες μετά τα 50 θα πρέπει να επισκέπτονται τον ουρολόγο τους. Η διάγνωση του προστατικού καρκίνου τίθεται με βιοψία ,με τοπική αναισθησία μέσω του ορθού.

Γ ια την υπερτροφία του προστάτη, αποτελεί τη φυσική εξέλιξη του προστάτη αδένα προϊούσης της ηλικίας. Άλλοι παράγοντες είναι το οικογενειακό ιστορικό και η γεωγραφική περιοχή. Αν στην οικογένεια ο πατέρας ή ο παππούς είχαν προστάτη τότε αυξάνονται οι πιθανότητες υπερτροφίας προστάτη στα παιδιά τους. Επίσης στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ η συχνότητα είναι μεγαλύτερη από την Ασία.

Σε ότι αφορά τον καρκίνο του προστάτη, οι παράγοντες οι οποίοι πιθανόν αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης του είναι:

- Η ηλικία. Εμφανίζεται συχνότερα μετά την ηλικία των 65.
- Φυλή. Στους μαύρους ο καρκίνος του προστάτη είναι πιο συχνός από τους λευκούς.
- Οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του προστάτη ή καρκίνος μαστού. Αν οι άνδρες της οικογένειας έπασχαν από καρκίνο του προστάτη ή οι γυναίκες από καρκίνο του μαστού ,τότε ο κίνδυνος για τα παιδιά ανάπτυξης καρκίνου του προστάτη είναι αυξημένος.
- Παχυσαρκία. Οι παχύσαρκοι έχουν αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης προστατικού καρκίνου.
- Διατροφικοί παράγοντες, όπως η κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων γαλακτοκομικών, κόκκινου κρέατος, ασβεστίου, αλκοολούχων ποτών (4 ή 5 ποτήρια σκληρά αλκοολούχα ποτά ,όπως ουίσκι), τα αλλαντικά όπως λουκάνικα, bacon, fast foods, αυξάνουν τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του προστάτη. Το κάπνισμα άμεσα δεν φαίνεται να επηρεάζει την ανάπτυξη του προστάτη, όμως είναι ο πρώτος παράγοντας κινδύνου για την ανάπτυξη καρκίνου στην ουροδόχο κύστη.

K άθε άνδρας, πρέπει μετά την ηλικία των 50, να υποβάλλεται σε έλεγχο για τον προστάτη του. Ο έλεγχος περιλαμβάνει:

1. Υπερηχογράφημα νεφρών –κύστεως-προστάτη
2. Ειδικό προστατικό αντιγόνο (PSA)
3. Δακτυλική εξέταση προστάτη από ουρολόγο
Ο ουρολόγος είναι αυτός που θα αξιολογήσει τα ευρήματα και ανάλογα με τα ευρήματα θα προβεί και στις ανάλογες συστάσεις.

Επίσης η διατροφή και ο τρόπος ζωής φαίνεται ότι παίζουν σημαντικό ρόλο στην πρόληψη του καρκίνου του προστάτη. Η άσκηση και η υγιεινή διατροφή μειώνουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του προστάτη.

Η διατροφή πρέπει να περιλαμβάνει: λευκά κρέατα, κυνήγι, ψάρια, ντομάτα, μπρόκολο, πράσινο τσάι, όσπρια ,όσπρια της άπω ανατολής, κόκκινο κρασί ,ρόδια ή χυμός ροδιού (επιδρά και στο PSA θετικά)και σελήνιο.

T ο PSA είναι ο μοναδικός δείκτης για τον προστάτη, τον οποίο αξιολογεί κατά περίπτωση ο ουρολόγος. Είναι ο δείκτης ο οποίος έχει βοηθήσει σημαντικά στην έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του προστάτη και στη αποτελεσματικότερη θεραπεία του. Δεν υπάρχει κάποια άλλη εξέταση ή άλλος δείκτης πιο αξιόπιστος μέχρι σήμερα από το PSA.

Θα ήθελα να τονίσω ότι οι παθήσεις του προστάτη ,όπως υπερτροφία και καρκίνος είναι οι πιο συχνές στον άνδρα και οι οποίες δεν πρέπει να τρομάζουν, κυρίως ο καρκίνος. Και τούτο διότι εξελίσσεται αργά ,είναι ιάσιμος όταν ανακαλύπτεται στα αρχικά στάδια, και υπάρχουν λύσεις και για τις ενδεχόμενες επιπλοκές μιας χειρουργικής επέμβασης.

Ο τακτικός ετήσιος έλεγχος μετά τα 50 και αν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό καρκίνου μετά τα 45, διασφαλίζει την έγκαιρη διάγνωση και ως εκ τούτου την αποτελεσματικότερη θεραπεία του καρκίνου του προστάτη. Ο δε υγιεινός τρόπος ζωής μειώνει τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του προστάτη.